Πίνακας Οργάνων Αεροσκάφους

Όργανα ελέγχου πολεμικού αεριωθούμενου αεροσκάφους. Ο πίνακας οργάνων δίνει την πλήρη εικόνα της πτήσης, της κατάστασης λειτουργίας της μηχανής και των εξαρτημάτων του αεροσκάφους.

Ο πίνακας οργάνων δίνει την πλήρη εικόνα της πτήσης, της κατάστασης λειτουργίας της μηχανής και των εξαρτημάτων του αεροσκάφους. Είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του κάθε αεροσκάφους και αποτελεί την ταυτότητα του όπως ακριβώς και το σχήμα του. Τα όργανα τοποθετούνται σε αυτόν με τη μέγιστη λειτουργική και εργονομική διάταξη. Τα βασικά όργανα που υπάρχουν σε όλα τα αεροσκάφη είναι το ταχύμετρο αέρος (airspeed indicator or machmeter), το όργανο μέτρησης υψομέτρου και ταχύτητας ανόδου (altimeter and rate of climb meter), ο τεχνητός ορίζοντας (artificial horizon), οι ενδείκτες στροφής κλίσης και ισοστάθμισης (turn, bank and trim indicators) και η πυξίδα (gyro and magnetic compass). Αν και παρόμοια όργανα υπάρχουν σε άλλα μεταφορικά μέσα, αυτά των αεροσκαφών είναι ειδικά σχεδιασμένα και κατασκευασμένα ώστε να αντέχουν στις υψηλές ταχύτητες και στα μεγάλα υψόμετρα. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΟΡΓΑΝΩΝ (για την αρίθμηση στην περιγραφή βλ. ΨΦ 735.gif) 1.Δείκτης R.M.I. (Radio Magnetic Indicator) Σύνθετο όργανο ναυτιλίας το οποίο αποτελείται από μία γυροσκοπική πυξίδα και ένα όργανο ραδιοναυτιλίας υψηλών συχνοτήτων (V.O.R.) 2.Ταχύμετρο Μετρά την ταχύτητα αέρα σε εκατοντάδες κόμβων, λαμβάνοντας στοιχεία από τον σωλήνα Pitot. 3.ADF (Automatic Direction Finder) Όργανο ραδιοναυτιλίας το οποίο δείχνει την κατεύθυνση στην οποία βρίσκονται ραδιοφάροι μεσαίων συχνοτήτων (NDB Non directional beacon) 4.Τεχνητός ορίζοντας Γυροσκοπικό όργανο το οποίο δείχνει πάντα τη γραμμή του ορίζοντα ανεξάρτητα από τη στάση του αεροπλάνου 5.Μαχόμετρο (Mach Number Indicator) Όργανο το οποίο δείχνει την ταχύτητα του αεροπλάνου σε σχέση με την ταχύτητα του ήχου σε αυτό το ύψος 6.Υψόμετρο (Altitude) Όργανο το οποίο μετρά το ύψος από ένα δεδομένο σημείο αναφοράς ,με τη βοήθεια της ατμοσφαιρικής πίεσης 7.Ενδείκτης στροφών και κλίσεων Γυροσκοπικό όργανο το οποίο δείχνει το ρυθμό στροφής του αεροπλάνου. 8.Ενδείκτης ανόδου - καθόδου Όργανο το οποίο δείχνει το ρυθμό ανόδου ή καθόδου του αεροπλάνου, με τη βοήθεια μεταβολής της ατμοσφαιρικής πίεσης. 9.Ενδείκτης πίεσης υδραυλικού συστήματος 10.Ενδείκτης θετικών και αρνητικών επιταχύνσεων βαρύτητας (g) 11.Ενδείκτης ροής καυσίμου προς τον κινητήρα 12.Ενδείκτης στροφών τουρμπίνας κινητήρα 13.Ενδείκτης θερμοκρασίας καυσαερίων 14.Ενδείκτης πίεσης λαδιού κινητήρα 15.Ενδείκτης ποσότητας καυσίμου (της δεξαμενής που έχει επιλεγεί από τον επιλογέα 16) 16.Επιλογέας ένδειξης ποσότητας καυσίμου στις διάφορες δεξαμενές του αεροπλάνου 17.Προειδοποιητικές λυχνίες για χαμηλή πίεση καυσίμου και χαμηλή ποσότητα καυσίμου 18.Διακόπτης ελέγχου ένδειξης ποσότητας καυσίμου 19.Διακόπτης τροφοδοσίας καυσίμου από όλες τις δεξαμενές ταυτόχρονα 20.Διακόπτης ο οποίος εμπλέκει τη μαγνητική πυξίδα με τη γυροσκοπική

Η εξέλιξή του πίνακα οργάνων των αεροσκαφών ξεκινά από τα λίγα μηχανικά όργανα των μαχητικών αεροσκαφών του Α Παγκοσμίου Πολέμου, συνεχίζει στους σύνθετους πίνακες αναλογικών οργάνων σε μεταγενέστερες εποχές και καταλήγει στα ψηφιακά όργανα των σύγχρονων αεροσκαφών. Ο αριθμός των οργάνων αυξήθηκε με την εξέλιξη της τεχνολογίας. Έτσι τα όργανα ελέγχου της μηχανής αυξήθηκαν με την εξέλιξη των μηχανών από εμβολοφόρες σε αεριωθούμενες. Η χωροθέτησή τους προσαρμόστηκε στις ανάγκες του πληρώματος. Μετέπειτα με την εξέλιξή της τεχνολογίας κάποια από αυτά έγιναν αυτόματα και αρκετά αξιόπιστα, καταργώντας έτσι κάποιες θέσεις εργασίας του πληρώματος. Τα συστήματα συναγερμού βελτιστοποιήθηκαν. Σε κάθε περίπτωση εκτάκτου ανάγκης πλέον ενεργοποιείται σύστημα συναγερμού και τίποτα δεν επαφίεται στην ετοιμότητα του πιλότου. Το μεγαλύτερο πρόβλημα που αρχικά έπρεπε να αντιμετωπιστεί ήταν οι δονήσεις της μηχανής οι οποίες μεταφερόμενες στους δείκτες των οργάνων, έδιναν ασαφείς ενδείξεις. Το ταχύμετρο (engine speed indicator), που αρχικά σχεδιάστηκε με αντικραδασμικές προδιαγραφές για να χρησιμοποιηθεί σε άλλα οχήματα, χρειάστηκε τις λιγότερες βελτιώσεις. Στο υψόμετρο και στο όργανο μέτρησης ταχύτητας αέρος τα πράγματα ήταν δυσκολότερα. Οι προσπάθειες να λειτουργήσουν τα αντίστοιχα όργανα που χρησιμοποιήθηκαν στα αερόστατα ή από τους ορειβάτες απέτυχαν. Το μανόμετρο με σωλήνα σχήματος U χρησιμοποιήθηκε αρχικά με επιτυχία στο ταχύμετρο. Η ανάγκη για χρήση γυροσκοπικού μηχανισμού, στις πυξίδες έγινε φανερή από τις πρώτες ακόμα πτήσεις και δεν ικανοποιήθηκε παρά μόνο μετά τον Α Παγκόσμιο Πόλεμο. Έως το 1920 τα όργανα των αεροσκαφών ήταν μηχανικά. Οι πρώτες βελτιώσεις έγιναν στην Ευρώπη. Η αμερικανική παραγωγή ενώ τα πρώτα χρόνια αντέγραψε την ευρωπαϊκή εξέλιξη, πολύ γρήγορα απέκτησε τα πρωτεία στο σχεδιασμό και την καινοτομία. Το υψηλό κόστος της κατασκευής των οργάνων και η σχετικά μικρή αγορά περιόρισε τον αριθμό των εταιριών που ασχολήθηκαν με την κατασκευή και το εμπόριο των οργάνων.