Ολκάς – Κυρήνεια

Η ολκάς είναι ο χαρακτηριστικός τύπος μικρού φορτηγού πλοίου του 4ου π.Χ. αιώνα. Περισσότερες κατασκευαστικές λεπτομέρειες ήρθαν στο φως όταν μετά από ενάλια ανασκαφή στον κόλπο της Κυρήνειας στην Κύπρο, εντοπίστηκε ένα ναυάγιο αρχαίας ολκάδος από τον Ανδρέα Καριόλου και την ομάδα αρχαιολόγων του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια με επικεφαλής τον Μάϊκλ Κάτσεφ. Το "Κυρήνεια", ήταν σε χρήση στο διάστημα 389 - 280 π.Χ. Είχε μήκος 14 μ., βάρος 14 τόνους και είχε κατασκευαστεί με τη μέθοδο "πρώτα το πέτσωμα". Όταν βυθίστηκε μετέφερε 400 αμφορείς από τη Χίο, Σάμο και Ρόδο, που περιείχαν κρασί και λάδι, 29 μυλόπετρες από τη Νίσυρο και αμύγδαλα. Η διάσωση μεγάλου τμήματος του σκάφους έδωσε τη δυνατότητα για μια εξαιρετικά πιστή ανακατασκευή του, τόσο σε μορφή ομοιώματος όσο και σε αναλογία 1:1. Το σκάφος αυτό αποτελεί σημαντικό εγχείρημα πειραματικής αρχαιολογίας και πραγματοποιήθηκε από το Ελληνικό Ινστιτούτο Προστασίας Ναυτικής Παράδοσης (ΕΙΠΝΠ), με πρόεδρο τον Χάρη Τζάλα. Η ανακατασκευή ακολούθησε επακριβώς την αρχαία διαδικασία, και χρησιμοποιήθηκαν υλικά ίδια με αυτά του ναυαγίου. Το σκάφος έκανε το παρθενικό του ταξίδι, 1.300 ναυτικών μιλίων, από τον Πειραιά προς την Πάφο της Κύπρου και από εκεί προς τη μαρίνα της Ζέας. Από τότε το "Κυρήνεια ΙΙ" έχει κάνει πολλά ταξίδια, φτάνοντας ακόμη έως την Ιαπωνία (1988) και τις ΗΠΑ (1986), διαδίνοντας με τον τρόπο αυτό την ναυπηγική τεχνολογία των αρχαίων Ελλήνων και την ανακατασκευαστική δεινότητα των συγχρόνων.