Ανυψωτική Μηχανή Ήρωνος (Μονόκολος)

ΓΕΝΙΚΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΑΝΥΨΩΤΙΚΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ Η χρήση γερανών σε μεγάλα οικοδομικά έργα της αρχαιότητος τεκμηριώνεται από ιστορικές μαρτυρίες, απεικονίσεις και υλικά ευρήματα δηλ. τις τεχνικές λεπτομέρειες διαφόρων λίθων. Πληροφορίες για τις ανυψωτικές μηχανές μας δίνουν ο Ήρωνας ο Αλεξανδρινός και ο Βιτρούβιος. Σύμφωνα με τον Ήρωνα οι μηχανές χωρίζονται σε μονόκωλες, δίκωλες, τρίκωλες και τετράκωλες ανάλογα με τον αριθμό των στηριγμάτων που έχουν. Ανάλογα με το βάρος των αντικειμένων χρησιμοποιείται και η κατάλληλη μηχανή, π.χ. η τετράκωλη μηχανή χρησιμοποιείται για πολύ μεγάλα βάρη. Κύρια συστατικά ενός γερανού ήταν ο ιστός, το πολύσπαστον ανυψώσεως και το βαρούλκο. Ο ιστός αποτελείται συνήθως από δύο γιγάντια ξύλα σε σχηματισμό Λ. Τα πολύσπαστα περιελάμβαναν ξύλινες τροχαλίες, εγκατεστημένες, συνήθως ανά δύο, μέσα σε ισχυρές ξύλινες θήκες. Τα σχοινιά, πλεκτά ή απλώς στρεπτά, ήσαν από φυσικές ίνες. Το βαρούλκο, αποτελούμενο από τον κύλινδρο ή άξονα και το σύστημα περιστροφής, ήταν απαραίτητο κυρίως για το χειρισμό του πολύσπαστου ανυψώσεως. Ήταν επίσης χρήσιμο και για την ανέγερση ή την καταβίβαση του ίδιου του ιστού κατά την εγκατάσταση του γερανού ή μετά την περάτωση της εργασίας του. Ο Ήρωνας (Μηχανική 3, 2) και ο Βιτρούβιος (10, ΙΙ) στα έργα τους δίνουν λεπτομερείς περιγραφές για τον τρόπο που κατασκευάζονται οι μηχανές αυτές. Απεικονίσεις ανυψωτικών μηχανών έχουμε σε ανάγλυφο από την Ταρακίνα και σε τοιχογραφία στην Πομπηΐα.