Οδόμετρο Ήρωνα

ΑΕΤ 2009: Αποτελείται από σύμπλεγμα οδοντωτών τροχών οι οποίοι, εμπλεκόμενοι με ατέρμονες κοχλίες, μεταφέρουν την κίνηση από τον άξονα του τροχού ενός άρματος σε διαβαθμισμένη πλάκα στο άνω μέρος του κιβωτίου. Οι τρεις δίσκοι στο πάνω μέρος του οδόμετρου καταγράφουν σε μονάδες μήκους την διανυθείσα απόσταση.

Ο Βιτρούβιος στο έργο του Δέκα Βιβλία περί Αρχιτεκτονικής (10.I) περιγράφει ένα μηχανισμό που χρησιμοποιούνταν για τη μέτρηση των οδικών αποστάσεων. Δυστυχώς, το έργο του Βιτρούβιου δεν είναι εικονογραφημένο και αυτό δυσκολεύει την αναπαράσταση του μηχανισμού. Σύμφωνα με την περιγραφή του Βιτρούβιου η λειτουργία του οδόμετρου στηρίζεται σε ένα σύστημα οδοντωτών τροχών που συνδέονται με τον άξονα των τροχών του άρματος. Καθώς αυτός περιστρέφεται συμπαρασύρει ένα μικρό τροχό που φέρει έναν σκανδαλιστή. Ο σκανδαλιστής σε κάθε περιστροφή μετακινεί ένα δόντι γραναζιού. Η κίνηση αυτή μεταδίδεται σε ένα δεύτερο γρανάζι το οποίο ελευθερώνει μια μικρή πέτρα. Η απελευθέρωση μιας πέτρας ισοδυναμεί με συγκεκριμένη απόσταση. Ο συνολικός αριθμός τους δίνει την απόσταση που διανύθηκε. Εκτεταμένη αναφορά στο οδόμετρο κάνει ο Ήρωνας στο έργο του Διόπτρα ή Περί Διόπτρας (παρ. λδ). Η περιγραφή της κατασκευής του οδομέτρου είναι ιδιαίτερα διεξοδική. Ο Ήρωνας αναφέρει ρητά ότι τη συσκευή αυτή δεν εφηύρε ο ίδιος αλλά "προγενέστεροι ημών". Ωστόσο μπορούμε να συμπεράνουμε ότι ο ίδιος επέφερε πολλές βελτιώσεις. Σύμφωνα με την περιγραφή του Ήρωνα το οδόμετρο αποτελείται από ένα σύμπλεγμα οδοντωτών τροχών-γραναζιών που με τη βοήθεια ατέρμονων κοχλίων, ελίκων, μεταφέρουν την κίνηση του οχήματος και τη μετατρέπουν σε μονάδες μέτρησης μήκους, σε διαβαθμισμένη πλάκα στο πάνω μέρος του κιβωτίου. Σύμφωνα με τον A. W.Sleeswyk, η εφεύρεση του οδομέτρου στην αρχική του μορφή αποδίδεται στον μαθηματικό Αρχιμήδη.